Yıldız Pozlama / Nasıl Yıldız Fotoğrafı Çekilir?

Fotoğrafta normalde göremediğimiz şeyleri görmek, doğal olayları yavaşlatılmış halde görmek ve uzun pozlama yapmak her zaman ilgi çekici olmuştur. Bu farklı fotoğraf türlerinden bir tanesi de yıldız pozlama. Yıldızlar nasıl pozlanır, bu yazıda bunu okuyacaksınız. Yıldız pozlamak, ileri çekim teknikleri arasında fotoğrafa yeni başlayanların en çok ilgisini çeken fotoğraf tekniklerinden biri  olarak yerini alır. Aslında yıldız izlerini pozlamak düşünüldüğü kadar zor değildir.

Gelin yıldız pozlamaya çıkmadan önce, elimizde bulunması gereken ekipmanlara ve çevresel koşulların etkisine bakalım. İlk olarak rüzgarda titremeyecek sağlam bir tripod edinmemiz şartı ile başlayalım. Çünkü makinamızın en ufak bir hareketi, fotoğrafımızda netliğin kaybolmasına, flu fotoğraf elde etmemize sebep olur. Bu yüzden sağlam bir tripod, ihtiyaçlarımızın en başında geliyor. Ben Manfrotto ‘nun 055XProb + 494RC2 başlık  modelini kullanarak net yıldız fotoğrafları elde ettim. Lensimizin ise, geniş açı bir lens (başlangıç için 18 – 55′ de yeterli olabilir) olması işimizi daha da kolaylaştıracaktır. Yine çekim esnasında makinamıza uyumlu bir kumanda da ihtiyaçlarımız olan ekipmanlar arasında yerini kuvvetlice alıyor. Ufak bir ayrıntı vericek olursak, kutup yıldızının yönünü bulabilmek için bir de pusulaya ihtiyacımız olabilir.
Çekim yapılacak bölgeyi ele alırsak,öncelikle ışık kirliliği olmamalıdır. Dolayısıyla yerleşim yerlerinden uzak bir mekan seçilmeli ve burası çekimden önce gün ışığında gidilip kontrol edilmelidir. Yakınlarda bulunan bir sokak lambası bile yada herhangi bir ışık kaynağı fotoğrafımızın bozulmasına neden olur.
Ay takvimine de bakılarak, ayın gökyüzünde görülmediği bir zaman dilimini seçmeliyiz. Ayın gökyüzünde bulunması pozlama süremizin az olmasına, pozlama süremizin az olması ise istediğimiz yıldız fotoğraflarımızın oluşmamasına engel olur. Gökyüzünün de açık, bulutsuz olmasına dikkat etmeliyiz. Havanın biraz bulutlu olması bile, oluşacak dairesel yıldız izlerinin kesik kesik oluşmasına işarettir. Yıldız fotoğraflamak için havanın sıcak olduğu dönemleri seçmek, makinamızın daha fazla ısınmasına neden olur. Bu da fotoğraf makinamıza, özellikle sensörüne zarar verebilir.

Çekim Ayarlarımız Nasıl Olmalı?

Tripodumuzu ve makinamızı daha önceden belirlediğimiz alana yerleştiriyoruz. İşe makinamızın kadranından çekim modumuzu “manuel” e getirerek başlıyoruz. Daha sonra “ISO” ayarını en düşük değere ( örneğin 100iso ) ayarlayarak devam ediyoruz. Çünkü uzun pozlama yapmamızdan ötürü, hem yüksek iso değerlerine gerek duymuyor, hem de bir hayli grenli fotoğraf elde edeceğimiz için bu greni daha fazla arttırmak istemiyoruz. Enstantane ayarımızı ise “bulb” değerine getiriyoruz ve makinamızın kumanda ile kontrol modunu da unutmadan açıyoruz. Burada denklanşöre basmak yerine kumanda ile çekim yapmamız bize, makinamızın deklanşörüne basma esnasındaki titreme ve kadrajın bozulması risklerini ortadan kaldırıyor. Titremelerin önüne geçmek için ayna kilidini kaldırmak da tercih edilen çözümlerdendir. Ayrıca enstantane değeri bulb modundayken, kumandamız yok ise, istediğimiz süre değeri kadar elimizin denklanşörde kalması demektir. Enstantanemiz bulb modunda süresi tercihimize bağlı olarak 45 dakika, 1 saat pozlama yapabiliriz. Genelde tam kare sensöre sahip makinalar haricinde 45 dakika,sensörün ısınması için epeyce yeterli bir süredir. Ve herşeyi doğru yapmamız sayesinde istediğimiz kareyi elde etmemizi sağlayacaktır.

Diyafram ayarımızı ise, olabildiğince açık bir değere getirmeliyiz. İdeal değerler 4- 5.6 ‘ dır, fakat isterseniz yıldızların parlaklığına göre de diyafram değerlerinde değişiklikler yapabilirsiniz. Ölçüm modu olarak değerlemeli ölçüm modunu kullanabilirsiniz. “Uzun pozlama gren giderme” ayarını da kapalı konuma getirmemiz fotoğrafımızın kayıt süresinin uzamaması açısından yararlı olacak.

Çekim ayarlarındaki en önemli kısımlardan bir diğeri ise, netlemeyi yapabilmemiz. Lensinizin üzerinde netleme halkasında sonsuzluk işareti bulunuyorsa işiniz kolay, fakat 18 -55 gibi bir kit lensiniz var ise bunun için yapmanız gereken, kendinizden birkaç metre ötedeki ışığa (el feneri olabilir) zoom in yaparak manuel bir şekilde netlemeyi yapmak. Sonrasında netliği bozmadan zoom in yaparak kadrajınızı ayarlamak.

Artık herşey tamam, geriye kalan kadrajımızı belirlemek ve kumandamızın tuşuna basmak. İster dünyamızın tavanında bulunan kutup yıldızını tam karşımıza alarak net ve kesin dairesel yıldız izlerine,ister kadrajımıza bir cisim (ev, ağaç, araba, kulübe vs. ) alarak farklı bir fotoğraf, istersek kadrajımızda kutup yıldızına yer vermeden dairesel olmayan yıldız izlerine yer verebiliriz. Eğer kadraja bir cisim koyarsak, cismi harici bir flaş ile aydınlatmalıyız ki, fotoğrafın o kısmı az pozlanmış, karanlık olarak kalmasın. Flaşınız yok ise ışıkla boyama tekniğini kullanarak da başarılı kareler elde edebilirsiniz.

Son olarak, tek bir kare için 45 dakika kadar pozlamayı beklemek istemiyorsanız, 30 saniye enstantane değerinde, yine aynı diyafram aralığında ve iso’ yu 1600 yada 3200 değerine getirerek yaklaşık 100 ve üstü fotoğraf çekip birleştirmek kaydıyla,aynı fotoğrafa sahip olabilirsiniz. Bu tekniği pek desteklemesem de, uygulanmasında makinanız adına herhangi bir sorun teşkil etmeyecektir. Unutmadan mutlaka ama mutlaka “RAW” formatta çekim yapmalısınız.

Yazı: Bahadır UŞUN