Diyafram Nedir, Ne İşe Yarar?

Diyafram nedir? Diyafram ne işe yarar? Fotoğrafçılığın temellerinden olan üçlünün son halkasındayız şimdi de. ISO – Enstantane – Diyafram üçlüsünü ve beraber çalışma mantıklarını gerçekten anlayabilir ve kafanızda oturtabilirseniz fotoğraf çekmek sizin için hem zevkli hem de kolay bir hale dönüşecek. Çünkü bu ayarları bilmeniz sizin bütün çekim tekniklerini bilmeniz anlamına geliyor. Şimdi sırada diyafram var. Öncelikle şunu söylemekte fayda var, bana göre diyafram bu üçlünün arasında fotoğraf için en önemlisi. Diyafram kullanarak yaratıcılığınızı gösterebilirsiniz, netliği istediğiniz şekilde ayarlayabilirsiniz, bu da fotoğraflarınıza boyut katar.

Diyafram Nedir?

Kısaca ve anlaşılır şekilde anlatacak olursak fotoğraf çekildiği anda lensteki açıklıktır. Bunu yandaki fotoğrafa bakarak rahatça anlayabilirsiniz.

Fotoğraf çekmek istediğinizde, deklanşöre bastığınızda ışık ışınları lensin izin verdiğiniz diyafram aralığından geçer ve sensörünüzde görüntüyü oluşturur. Yani ayarlarladığınız diyafram değeri, deliğin büyüklüğünü belirtir; bu da basit olarak ne kadar ışık istediğinizdir. Delik ne kadar büyük olursa o kadar fazla ışık sensöre düşer.

Diyafram değerleri genellikle f-stoplarla ölçülür. Lenslerin de üzerinde mutlaka diyafram değerleri yazılır. Örneğin Canon EF 135mmf/2.0 L USM veya Nikon 24-85 f2.8-4D AF… Örnekteki Canon 135mm lens f2 sabit diyaframa sahipken Nikon 24-85 lens 2.8-4 aralığında diyafram belirtmiştir. Sabit diyaframa sahip lenslerin daha hızlı netleme yaptığını belirtelim, bu konuyu ileride daha detaylı göreceğiz.

Diyafram değerleri nasıl ilerler?

f/1, f/1.4, f/2, f/2.8, f/4, f/5.6, f/8, f/11, f/16, f/22, f/32 şeklinde ilerler. Bu değerler 1 f-stop değerini belirtir. Yani f-stop değeri ışığın 2 kat artacağını veya azalacağını belirtir. Yani f2.8 değerinden f4 değerine geçerseniz 1 stop daha düşük pozlama yapmış olacaksınız. Bunu kompanse edebilmek için enstantane değerinizi 1 stop yavaşlatabilirsiniz. Bu bloğun amacı çok fazla teknik bilgi olmadığı için bu bölümü çok detaylı anlatmayacağım.

Diyaframın alan derinliğine etkisi nasıldır?

Diyaramın en önemli ve en etkili kullanım alanlarının başında alan derinliği gelmektedir. Diyaframı ne kadar fazla açarsanız o kadar sığ alan derinliği elde edersiniz.

Üstteki fotoğrafta diyaframın alan derinliğine etkisini net şekilde görüyoruz. Aynı lens kullanılarak farklı diyaframlarda çekilmiş bir fotoğraf ve kısık diyaframda (rakam olarak daha büyük) alan derinliğinin çok fazla olduğu yani her yerin net olduğu görülüyor. Diyafram konusunu çalışırken en çok karıştırılan yerlerden biri de açık diyafram – kısık diyafram olgusudur. Çünkü en başta ters orantılıymış gibi gelir. Kısık diyafram büyük rakamları gösterirken, açık diyafram da küçük rakamları ifade eder.

Hangi durumlarda nasıl diyafram kullanmam gerekir?

Portre fotoğraflarda ; genellikle arka planı flu yapmak istendiğinden açık diyafram kullanmak gerekir.

Makro fotoğraflarda ; portre fotoğrafla benzerdir, konuyu önplana çıkarmak için açık diyafram tercih edilir.

Manzara fotoğraflarda ; genellikle her yerin net olması istenir, bunu da kısık diyafram kullanarak elde edebilirsiniz.

Gece fotoğraflarında ; ışık genellikle yetersiz olduğu için alan derinliği arkaplana atılır, açık diyafram kullanılır.

diyafram nedir

Örneğin; üstteki makro fotoğrafta açık diyafram kullanılmış. Konuyu öne çıkarmak için çok etkili bir yöntem. f2

diyafram nedir, fotoğrafta diyafram

Üstteki mimari fotoğrafta ise her yerin net olması, ortamın da gösterilmesi açısından uygun görülmüş, dolayısıyla kısık bir diyafram tercih edilmiş. f14

©Terry Chuang

Üstteki manzara fotoğrafında da maksimum netlik elde edebilmek için kısık diyafram kullanılmış. f22

©Rodney Campbell

Portre fotoğraflarda da açık diyafram kullanılır, örnekteki fotoğrafta 1.4 diyafram kullanılmış.