Diyafram,Enstantane,ISO : Pozlama Üçgeni Nedir?
Diyafram,Enstantane,ISO Nedir? Pozlama Üçgeni Nasıl kullanılır? Bu yazımızda kısa ve öz olarak bunu anlatmaya çalışalım. Fotoğraf çekimine teknik olarak pozlama diyoruz.Yine doğru pozlama lafını hep duyuyoruz. Peki doğru pozlama nedir ve nasıl yapılır? Doğru pozlanmış fotoğraf teknik olarak iyi fotoğraftır diyebiliriz. Çünkü doğru pozlama ile çekilmiş fotoğrafta parlaklık,kontrast ve renkler tam da olması gereken gibidir.İşte bunu sağlayan 3 temel ayarımız var. Diyafram,Enstantene ve ISO. Bu üç ayara pozlama üçgeni adını veriyoruz. Bu ayarları doğru ve birbiriyle orantılı kullandığımızda da istediğimiz doğru pozlanmış fotoğraflar elde ediyoruz.
Diyafram Nedir? Nasıl Kullanılır?
Evet Diyaframdan başlayalım. Fotoğrafın aydınlığını, kontrastını yani kısaca atmosferini oluşturan şey kullandığımız diyaframdır. Diyafram bu yüzden temel pozlama ensturümanıdır.Diyafram lensiminizin içinde açılıp kısılan bir mekanizmadır.Aynı insan gözü gibidir. Az ışığın olduğu bir odada görmek için gözlerimizi iyice açarız. Çok güneşli bir havada ise gözümüzü kısarız.İşte diyafram da aynen böyle kullanılır. Az ışık varsa diyafram açılarak sensöre daha fazla ışık girmesini sağlar.Çok parlak ışık varsa da kısılarak içeri daha az ışık almanızı sağlar.
Diyafram nedir?Nasıl çalışır?
Yalnız burda kafa karıştıran bişey var. Küçük olan numaralar açık diyafram değerleri büyük olan numaralar ise kısık diyafram değerleridir. Diyaframın simgesi f: dir.Normal kabul edilen diyafram f:8 dir.Bunun altındaki değerler açık üstündeki değerler de kısık diyaframlardır. Yani f:1.8-f:1.4 açık diyaframlar.F:16-22 DEĞERLERİ İSE KISIK DİYAFRAMLARDIR. F:22 diyaframda ışığın lensten geçtiği açıklık bir toplu iğnenin başı kadar küçüktür. Yani bu diyaframları kullanmak için çok fazla ışık olmalıdır.
Diyafram Değerleri
Peki diyaframı doğru seçmezseniz ne olur? Örneğin ortamdaki ışığa göre olması gerekenden daha kısık diyafram kullanırsanız. Az pozlanmış fotoğraf çekersiniz.Bu fotoğraflarda da renkler soluk ve kontrast düşük olur. Tam tersi gereğinden açık diyafram kullanılırsa çok pozlanmış fotoğraf oluşur.Bu fotoğraflarda da kontrast çok yüksek olur. Özellikle beyaz alanlar patlar.Doğru pozlamayı makinenizin histogram izlemesinden görebilirsiniz.Fazla patlayan alanlar yanıp sönerek size yanlış pozlamanızı gösterir.
Histogramdan Pozlama Okuma
Diyaframın ışığın miktarını ayarlamak dışında bir fonksiyonu daha var.O da net alan derinliği sağlamasıdır.Bu konuyu ayrıca konuşacağız.Sadece şunu bilelim. Açık diyaframlarda net alan derinliği kısalır yani konunun arka planı bulanıklaşır.Kısık diyaframlarda ise netlik genele yayılır .Her yer net ve keskin olur.Diyaframı makinenizden AV ya da bazı markalarda A modunu seçerek belirlersiniz.Yani makinedeki yeri AV modudur.
AV Modu,Diyafram Önceliği
Enstantane/Perde Hızı Nedir? Nasıl Kullanlır?
Diğer pozlama ayarımızda Enstantanedir. Buna perde hızı ya da shutter da denilir. Kısaca Enstantane zaman aralığı demektir. Yani pozlamanızın süresini ayarlar.Makinenizde sensörün önünde bulunan perdenin yukarı aşağı hareketinin hızını belirler.Evet enstantane zaman ile alakalıdır. Bunun normal değeri de 1/125 enstanetenedir. 1/125 SN OLARAK YAZILIR.Yani 125 enstantane dediğimiz şey perdenin saniyenin 125in 1 i süresinde sensörün önündeki yukarı aşağı hareketidir.Bu hareket süresince sensöre ışık düşecektir. Rakamsal olarak da 125 den yüksek rakamlar yüksek enstantane altındaki değerlerde düşük enstantanelerdir.
Enstantane Değerleri
Düşük enstantane kullanılarak uzun pozlamalar. Yüksek enstantane kullanılarak da kısa pozlamalar yapılır.Peki ne işe yarar? Enstantene hareket ve hızla alakalıdır. Konunuz hareketliyse ilk düşünülmesi gereken ayar enstantanedir. Hareketi dondurmak istiyorsanız yüksek enstantene,hareketi bulanık olarak görmek isterseniz de düşük enstantene kullanmalısınız. Tabi burada hangi enstanteneyi kullanmanız gerektiği de konunun hızı ile alakalıdır. Bir insanın zıplama hareketini 1/1000 sn’de dondurabilirsiniz. Ancak çok daha hızlı bir motorsiklet ya da araba sözkonusu ise 1/4000 sn gibi daha yüksek enstanteneler ile çalışmanız gerekir. Tam tersi örneğin bir şelalenin akışını tül gibi görmek için ise 8 sn hatta daha altı gibi düşük enstantane değerleri seçmelisiniz. Tabi bu kadar uzun pozlamalarda hafif titremeler bile fluluk olarak size geri döneceğini bilerek tripod kullanmak şarttır. Enstantanenin makinedeki ayar modu da TV yada bazı markalarda S modu ile gösterilir.
Enstantane kullanımı
1/1000 SN Yüksek Enstantanede hareketi dondurursun.
ISO Nedir? ISO Nasıl Ayarlanır?
Pozlama üçgeninin tabanını oluşturan ayar da ISO dur. ISO makinenizde fotoğrafın oluştuğu sensörün ışığa karşı hassasiyetidir. Bu hassasiyeti makine ISO yaraınızından arttırıp azaltabilirsiniz. ISO’nun normal kabul edilen değeri ise 100 ISO’dur. ISO değerleri rakamsal olarak yukarı doğru birbirinin katı şeklinde yükselir. Yani 100-200-400-800 ISO şeklinde yükselir.
ISO Değerleri
Artık yeni kameralarda 12800 hatta üstü ISO değerlerini de görebilirsiniz. Peki hangi durumlarda ISO değerini yükseltmek gerekir? Konunuz hareketli ve ışık makine için az ise yüksek enstantane kullanarak konuyu dondurmak isterseniz devreye ISO ayarı girer. Yani ISO enstantanenin yardımcısıdır. Örneğin bir sahne fotoğrafı çekerken ISO 100 iken makinenizin diyaframı açsanız da vereceği Enstantane 1/30 sn iken ISO değerini 6400 ISO çıkardığınız da Ensatntane değeriniz de 1/500 sn olacaktır.Böylece sahnedeki hareketli konular net fotoğraflanabilecektir.
Iso Nasıl Kullanılır
İşte gördüğünüz gibi Diyafram,Enstantene ve ISO beraber çalışan temel fotoğraf ayarlarımızdır. Bu ayarları birbiriyle dengeli kulandığınızda istenilen doğru pozlamalar yapabilirsiniz. Ama öncelikle çekeceğiniz kompozisyona göre yukarıda açıkladığımız gibi hangi ayarın öncelikli olduğuna karar verip diğer ayarları ona göre dengelemelisiniz. Unutmayın , bu üçü birbirinden ayrılamaz ayarlardır.Bunun için pozlama üçgeni denilir zaten. Uygulamalı anlatım için Ücretsiz fotoğrafçılık Eğitim videolarımıza göz atabilirsiniz.
